Nga: Nakovana Cave. Kroaci (Croatie).

Hulumtimi i tempullit ilire të Spilesë, në një shpellë SPILA në fshatin pranë Orebic Nakovane.

Fragmente u gjetën në shenjtëroren e shpellës, së bashku me bollëkun e enëve të qeramikës.Një pjatë e gdhendur me simbole zodiakale, më të mundshme në pjesë të “pjatës astrologjike” siç përdoret nga astrologët e lashtë për të interpretuar horoskopin për klientët e tyre.

Vetëm katër pllaka të tilla janë të njohura në botë. Njohuritë astronomike dhe matematikore të kërkuara për zodiakun ndodhën në shekullin e 2 p.e.s.

Platoa Nakovana ka qenë e banuar për të paktën 8000 vjet. Dëshmia e mëparshme e banimit njerëzor vjen nga Shpella e Spilesë.

Më vonë, gjatë mijëvjeçarit të parë para Krishtit, Ilirët banuan në këtë rajon. Vendosja e tyre qendrore ishte në kodër e cila ende quhet “Grad”. Shtylla të shumta guri “Gomila” të shpërndara rreth “Grad” përmbajnë varreza të fisnikëve ilire dhe shpella fsheh shenjtëroret e tyre.

Kodra e quajtur “Grad” është një mjedis ideal natyror për një kodër me 350 metra mbilartësi është një vend shumë gjeostrategjik, nga ku mund të monitorohet tërë Adriatiku Jugor.

Gjurmët më të hershme të vendosjes në “Grad” datojnë në epokën e bronzit. Gjatë shekujve të fundit para Krishtit, u bë vendi i zotrinjëve lokalë ilire në pllajën Nakovana. Pjerrësia e pjerrët jugore siguroi hyrjen e vetme në kodër. Ajo ishte e mbrojtur nga një mur dhe një portë, e varrosur tashmë nën masën e rrënojave.

Ilirët i varrosën kryetarët dhe fisnikët e tyre nën grumbuj gurësh “Gomila”, Tume. Dhuratat e varrimit, të tilla si enët e qeramikës, stoli dhe armët, ndonjëherë i shoqëruan të vdekurit. Ka rreth 70 “Gomila” që rrethojnë vendbanimin ilir në kodrën “Grad”.

Spila shpella përbëhet nga disa dhoma, me një gjatësi totale prej 65 metrash.

Nakovana Cave. Kroaci (Croatie)

Shqiperoi: Shqipe Hoxha